Sự đa dạng về bộ gen của SARS-CoV-2 ban đầu được báo cáo là rất thấp, nhưng do sự tích lũy dần các đột biến trong quá trình sao chép và lây lan của virus, có rất nhiều biến thể của SARS-CoV-2 được ghi nhận từ mùa hè năm 2020. Tính đến nay đã có khoảng 46.000 thể đột biến được ghi nhận ().
        Vào cuối tháng 12 năm 2020, các biến thể mới nguy hiểm hơn xuất hiện, đặc biệt là những biến thể lần đầu tiên được mô tả ở Anh (có tên 20I / 501Y.V1 hoặc B.1.1.7), Nam Phi (20H / 501Y.V2 hoặc B.1.351) và Brazil (20J/501Y.V3 hay P. 1) [3] đã trở thành mối quan tâm lớn. Tổ chức Y tế Thế giới đã phân loại các chủng virus này là “đột biến gây quan ngại – variants of concerns - VOCs”. Thật vậy, protein đột biến của chúng vốn là mục tiêu của các phản ứng miễn dịch gây ra bởi các bệnh nhiễm trùng trước đó hoặc tiêm chủng vắc-xin có chứa một số thay thế hoặc loại bỏ axit amin, làm giảm độ nhạy cảm với kháng thể [4].
       Các kết quả nghiên cứu cho thấy biến thể ở Anh có khả năng lây truyền cao hơn các chủng đã lưu hành trước đó, với khả năng lây truyền ước tính tăng lên đến 75% [5]. Biến thể Nam Phi cũng đang lan nhanh tại quốc gia này. Tính đến ngày 15 tháng 5 năm 2021, cả hai biến thể này đã lây lan ra lần lượt ở 128 và 84 nước trên toàn bộ các châu lục trên thế giới (). Biến thể SARS-CoV-2 - P.1 ban đầu được xác định ở Manaus, bang Amazonas, Brazil cũng đang lây lan ra 47 quốc gia khác nhau (). Mức độ nguy hiểm của các biến thể VOCs hiện nay vẫn chưa rõ ràng. Các nghiên cứu phân tích mô hình dựa trên số liệu thu thập tại cộng đồng cho thấy các biến thể này liên quan đến sự gia tăng tỷ lệ nhập viện và tử vong [6-8]. Ngược lại, các nghiên cứu lâm sàng cho thấy các đột biến này không có mối liên quan đến mức độ nặng của bệnh trên những bệnh nhân nhập viện [9].
       Gần đây, do ảnh hưởng của biến thể B.1.617, Ấn Độ đang ở làn sóng thứ hai của dịch COVID-19 và đang là nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất trên thế giới. Những nghiên cứu ban đầu đã chỉ ra rằng biến thể này có tốc độ lây lan nhanh hơn nhiều so với các biến thể trước đó [10]. Tuy số lượng ca tử vong ghi nhận thường nhật tăng lên, nhưng tỷ lệ tử vong (số ca tử vong trên tổng số ca mắc) tại Ấn Độ hiện tại không tăng so với đợt bùng phát dịch lần thứ nhất.
       Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp các biến thể của SARS-CoV-2 có độc lực không cao, nhưng chúng lại có tốc độ lây lan nhanh hơn rất nhiều so với chủng virus ban đầu. Điều này có nghĩa là số lượng người mắc trong quần thể cũng gia tăng đồng nghĩa với số lượng ca bệnh nặng và tử vong có thể cũng tăng theo, làm tăng gánh nặng cho nền y tế. Các biến thể và mối liên quan với khả năng lây nhiễm, mức độ nặng của bệnh cần được theo dõi chặt chẽ để có các giải pháp đối phó kịp thời và phù hợp. Hiện tại còn rất sớm để có các nghiên cứu lâm sàng với quy mô lớn về hiệu quả của vắc-xin đối với các biến thể mới. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, vắc-xin cần được xem là biện pháp phòng bệnh chủ động có hiệu quả nhất. Mặc dù vậy, những người được tiêm chủng vẫn có thể mang virus mà không có triệu chứng và có khả năng truyền bệnh, mặc dù tải lượng vi rút không cao [11]. Do đó, các biện pháp phòng bệnh cho cá nhân và cộng đồng cần được thực hiện một cách tối đa.
       Tài liệu tham khảo
       1. WHO. SARS-CoV-2 variants. Available at:
       2. Gautret P, Million M, Jarrot PA, et al. Natural history of COVID-19 and therapeutic options. Expert Rev Clin Immunol. 2020;16(12):1159-1184.
       3. Faria NR. Genomic characterisation of an emergent SARS-CoV-2 lineage in Manaus: preliminary findings. Virological org. 2021.
       4. Wang, P., Nair, M.S., Liu, L. et al. Antibody resistance of SARS-CoV-2 variants B.1.351 and B.1.1.7. Nature 593, 130–135 (2021). .
       5. European Centre for Disease Prevention and Control. Risk Assessment: Risk related to the spread of new SARS-CoV-2 variants of concern in the EU/EEA – first update. Available at: .
       6. Davies NG, Jarvis CI; CMMID COVID-19 Working Group, et al. Increased mortality in community-tested cases of SARS-CoV-2 lineage B.1.1.7. Nature. 2021. doi: 10.1038/s41586-021-03426-1.
       7. Grint DJ, Wing K, Williamson E, et al. Case fatality risk of the SARS-CoV-2 variant of concern B.1.1.7 in England, 16 November to 5 February. Euro Surveill. 2021;26:2100256.
       8. Challen R, Brooks-Pollock E, Read JM, et al. Risk of mortality in patients infected with SARS-CoV-2 variant of concern 202012/1: matched cohort study. BMJ. 2021 Mar 9;372:n579.
       9. Frampton D, Rampling T, Cross A, et al. Genomic characteristics and clinical effect of the emergent SARS-CoV-2 B.1.1.7 lineage in London, UK: a whole-genome sequencing and hospital-based cohort study. Lancet Infect Dis. 2021:S1473-3099(21)00170-5.
       10. Ranjan R, Sharma A, Verma MK. Characterization of the Second Wave of COVID-19 in India. medRxiv. doi: .
       11. Levine-Tiefenbrun M, Yelin I, Katz R, Herzel E, Golan Z, Schreiber L, et al. Initial report of decreased SARS-CoV-2 viral load after inoculation with the BNT162b2 vaccine. Nat Med. 2021. doi: 10.1038/s41591-021-01316-7.